ویتامین ب12 (B12)
ویتامین b12 یکی از ضروریترین مواد مغذی موردنیاز برای بدن است که به سنتز DNA، تولید انرژی و عملکرد سیستم عصبی مرکزی کمک میکند. هرچند این ویتامین بهوفور در غذاهای مختلف یافت میشود، اما کمبود ویتامین b12 بسیار شایع است و بیشتر افراد برای جبران آن به مصرف مکمل نیاز دارند. ازهمینرو تشخیص علائم کمبود ویتامین b12 برای جبران این ویتامین در بدن بسیار مهم است.
علائم کمبود ویتامین b12
درصورتیکه هرکدام از علائم زیر را در خود مشاهده کردید، حتما به متخصص تغذیه یا پزشک مراجعه کنید و آزمایشهای لازم را انجام دهید:
- احساس ضعف و خستگی
- پوست رنگپریده و زرد
- سردرد
- علائم افسردگی
- درد و التهاب دهان و زبان
- مشکلات گوارشی
- مشکل در تمرکز و اختلال ذهنی
- احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن دست و پا
در قرص ویتامین b انواع این ویتامین از جمله b9، b12 و b6 یافت میشود. بااینحال اگر پزشک تشخیص کمبود ویتامین ب ۱۲ در شما تشخیص داده است، توصیه میشود از قرص ویتامین b12 بهصورت جداگانه استفاده کنید.
مصرف ویتامین ب ۱۲ به چه کسانی توصیه میشود؟
علائم کمبود ویتامین b12 صرفا مختص این مشکل نیستند و گاهی اوقات ممکن است اشتباه تشخیص داده شوند. ازهمینرو برای تشخیص قطعی کمبود ویتامین ب 12 باید آزمایشهایی مانند بررسی سطح b12، آزمایش سطح فولات، شمارش کامل خون با اسمیر محیطی، بررسی سطح متیل مالونیک اسید و آزمایش سطح هموسیستئین انجام شود. معمولا افراد زیر باید مصرف قرص ویتامین b12 را جدی بگیرند:
- کسانی که رژیم غذایی محدود مانند گیاهخواری دارند.
- افراد بالای ۶۰ سال
- افراد باردار یا شیرده
- کسانی که داروهای کاهشدهنده b12 مانند متفورمین یا مهارکنندههای پمپ پروتون مصرف میکنند.
معمولا مصرف قرص ویتامین b12 برای این افراد به جبران کمبود این ویتامین کمک میکند. بااینحال بعضی از افراد مانند کسانی که جراحی بای پس معده انجام دادهاند یا افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی بهتر است از آمپول b12 برای جذب راحتتر این ویتامین در بدن استفاده کنند. گاهی اوقات به تشخیص پزشک باید در کنار قرص b12، قرص ویتامین برای کم خونی نیز مصرف کنید تا بدن راحتتر بازیابی شود.
نحوه مصرف قرص ویتامین b12
میزان مصرف قرص b12 باتوجهبه سن افراد با یکدیگر متفاوت است. مقادیر توصیهشده رژیم غذایی برای قرص ویتامین ب ۱۲ به شرح زیر است:
- افراد ۱۴ سال به بالا: 2.4 میکروگرم در روز
- افراد باردار: 2.6 میکروگرم در روز
- افراد شیرده: 2.8 میکروگرم در روز
کسانی که بالای ۵۰ سال سن دارند، باید مقدار موردنیاز ویتامین ب ۱۲ خود را با خوردن غذاهای حاوی این ماده یا مکملهای حاوی ۲۵ تا ۱۰۰ میکروگرم b12 به دست آورند. ازآنجاییکه کمبود ویتامین b12 باعث افسردگی و خستگی ذهنی میشود، در کنار مصرف قرص ویتامین ب ۱۲ میتوانید از مولتی ویتامین تقویت اعصاب نیز استفاده کنید.
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین ب ۱۲ چیست؟
بعضی از افراد ویتامین ب 12 خود را از طریق مواد غذایی دریافت میکنند و نیازی به مصرف مکمل آن ندارند. مصرف قرص یا آمپول b12 بیشتر از دوز تعیینشده ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:
- خارش
- بثورات پوستی
- اسهال خفیف
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع
- تورم ریوی و نارسایی قلبی در مراحل اولیه درمان
- پلی سیتمی ورا یا سرطان خون نادر با رشد آهسته
گاهی اوقات مصرف ویتامین ب 12 باعث بروز واکنشهای آلرژیک مانند آنافیلاکسی یا تورم صورت، زبان و گلو و همچنین مشکل در بلع و تنفس میشود. در چنین مواقعی باید سریعا با اورژانس تماس بگیرید. ویتامین ب 12 معمولا به مقدار خیلی کم در مولتی ویتامین کودکان نیز وجود دارد.
بهترین زمان مصرف قرص ویتامین ب ۱۲
متخصصان تغذیه توصیه میکنند انواع ویتامین b از جمله b12 را صبح همراه با صبحانه میل کنید؛ زیرا مصرف قرص b12 در شب باعث ایجاد اختلال در خواب خواهد شد. چنانچه در حالت کلی خوابتان مشکل دارد، از قرص خواب ملاتونین میتوانید استفاده کنید.
سوالات متداول
۱- مصرف ویتامین b12 با کدام از یک از ویتامینها تداخل دارد؟
ویتامین ب 12 را نباید با ویتامین c مصرف کنید. همچنین مصرف همزمان منیزیم و کلسیم با مولتیویتامین توصیه نمیشود.
۲- چه میوههایی حاوی ویتامین b12 است؟
موز یکی از منابع غنی ویتامین ب 12 است که به کنترل فشار خون، کاهش استرس، رفع یبوست و کنترل دمای بدن کمک میکند.
۳- قرص ویتامین ب 12 را چه زمانی مصرف کنیم؟
قرص b12 را بهتر است صبح و همراه با صبحانه میل کنید تا انرژی لازم در طول روز برای بدنتان تامین شود.