ویتامین ب2 (ریبوفلاوین ) | B2

ریبوفلاوین (که به عنوان ویتامین B2 شناخته می شود)، یکی از ویتامین های گروه B است که همگی محلول در آب هستند. ویتامین ب2 و سایر ویتامین های ب، به بدن شما کمک می کنند تا گلبول های قرمز خون را بسازند و از سایر عملکردهای سلولی که به شما انرژی می دهند، پشتیبانی می کنند. ریبوفلاوین به طور طبیعی در برخی غذاها وجود دارد و یا به برخی از محصولات غذایی اضافه می شود و به عنوان یک مکمل غذایی در دسترس است. این ویتامین، جزء ضروری دو کوآنزیم اصلی فلاوین مونوکلئوتید (FMN؛ ریبوفلاوین-5-فسفات) و فلاوین آدنین دی نوکلئوتید (FAD) است. این کوآنزیم ها نقش عمده ای در تولید انرژی دارند.

بیش از 90 درصد ریبوفلاوین رژیم غذایی به شکل FAD یا FMN است. 10% باقیمانده، از فرم آزاد و گلیکوزیدها یا استرها تشکیل شده است. باکتری های روده بزرگ، ریبوفلاوین آزاد تولید می کنند که می تواند توسط روده بزرگ در مقادیری که به رژیم غذایی بستگی دارد، جذب شود.

ریبوفلاوین در معرض نور ماوراء بنفش زرد و به طور طبیعی فلورسنت است. علاوه بر این، نور ماوراء بنفش و مرئی می تواند به سرعت ریبوفلاوین و مشتقات آن را غیرفعال کند. به دلیل این، نور درمانی طولانی برای درمان زردی نوزادان یا اختلالات پوستی، می تواند منجر به کمبود ریبوفلاوین شود. خطر از دست دادن ریبوفلاوین در اثر قرار گرفتن در معرض نور، دلیلی است که شیر معمولاً در ظروف شیشه ای ذخیره نمی شود.

منابع ویتامین ب2

1- غذا

غذاهایی که غنی از ریبوفلاوین هستند عبارتند از: تخم مرغ، جگر، گوشت بدون چربی و شیر. برخی از سبزیجات نیز حاوی ریبوفلاوین هستند. عوامل رژیمی دریافت کل ریبوفلاوین در مردان و زنان ایالات متحده نیز عبارتند از شیر؛ نان و فرآورده های آن، غذاهای مخلوط که ماده اصلی آنها گوشت است، غلات آماده و غذاهای مخلوط که ماده اصلی آن غلات است.

از آنجایی که ریبوفلاوین در آب محلول است، حدود دو برابر مقدار ریبوفلاوین در آب پخت و پز هنگام جوشاندن غذا نسبت به زمانی که آنها به روش های دیگر مانند بخارپز کردن یا مایکروویو تهیه می شوند، از بین می رود.

چندین منبع غذایی ریبوفلاوین در زیر ذکر شده است:

♦         جگر گاو سرخ شده در تابه

♦         غلات صبحانه غنی شده

♦         جو فوری غنی شده و پخته شده با آب

♦         ماست ساده و بدون چربی

♦         شیر 2% چربی

♦         گوشت گاو، استیک فیله بدون استخوان، بدون چربی و کبابی

♦         صدف، پخته شده

♦         بادام بو داده خشک

♦         پنیر سوئیسی

♦         قارچ ورقه شده کبابی

♦         گوشت سینه

♦         تخم مرغ همزده15

♦         نان شیرینی ساده و غنی شده

♦         ماهی قزل آلا

♦         اسفناج خام

♦         سیب با پوست

♦         لوبیا

♦         نان گندم

♦         تخمه آفتابگردان برشته شده

♦         گوجه فرنگی

♦         برنج سفید غنی شده

♦         برنج قهوه ای دانه بلند

در میان کودکان و نوجوانان، متوسط ​​دریافت روزانه ریبوفلاوین از غذاها، 1.8 میلی گرم برای سنین 2 تا 5 سال، 1.9 میلی گرم برای سنین 6 تا 11 و 2.1 میلی گرم برای سنین 12 تا 19 سال است . در بزرگسالان، متوسط ​​دریافت روزانه ریبوفلاوین از غذاها، 2.5 میلی گرم در مردان و 1.8 میلی گرم در زنان است.

2- مکمل های غذایی

ریبوفلاوین در بسیاری از مکمل های غذایی موجود است. مکمل های مولتی ویتامین/مولتی مینرال همراه با ریبوفلاوین، معمولاً 1.3 میلی گرم ریبوفلاوین را فراهم می کنند. در اکثر مکمل ها، ریبوفلاوین به صورت آزاد است، اما برخی از مکمل ها دارای ریبوفلاوین 5-فسفات هستند.

کمبود ویتامین ب2 چه عوارضی دارد؟

کمبود ریبوفلاوین می تواند منجر به کمبودهای تغذیه ای دیگر شود؛ زیرا ریبوفلاوین در پردازش مواد مغذی نقش دارد. نگرانی اولیه مرتبط با سایر کمبودها، کم خونی است و زمانی اتفاق می افتد که آهن کافی دریافت نکنید. اگر باردار هستید، مطمئن شوید که ریبوفلاوین کافی در رژیم غذایی خود دریافت می کنید. کمبود ریبوفلاوین می تواند رشد کودک شما را به خطر بیندازد و شانس ابتلا به پره اکلامپسی را که شامل فشار خون بالا در دوران بارداری است، افزایش دهد. بیماری سلیاک و بیماری کرون، از دیگر علل احتمالی علائم مرتبط با کمبود ریبوفلاوین هستند.

وضعیت ریبوفلاوین به طور معمول در افراد سالم، اندازه گیری نمی شود. یک معیار پایدار و حساس برای کمبود ریبوفلاوین، ضریب فعالیت گلوتاتیون ردوکتاز گلبول قرمز (EGRAC) است. مناسب ترین آستانه های EGRAC برای نشان دادن وضعیت طبیعی یا غیر طبیعی ریبوفلاوین نامشخص است. اماEGRAC  به میزان 1.2 یا کمتر، معمولاً برای نشان دادن وضعیت کافی ریبوفلاوین، 1.2-1.4 برای نشان دادن کمبود متوسط و بیشتر از 1.4 برای نشان دادن کمبود بالا ریبوفلاوین استفاده می شود. با این حال، EGRAC بالاتر، لزوماً با درجه کمبود ریبوفلاوین مرتبط نیست. علاوه بر این، EGRAC را نمی توان در افراد مبتلا به کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز، که در حدود 10٪ از آمریکایی های آفریقایی تبار وجود دارد، استفاده کرد.

یکی دیگر از معیارهای پرکاربرد برای وضعیت ریبوفلاوین، اندازه گیری دفع ادرار در طی 24 ساعت است. دفع کل ریبوفلاوین در بزرگسالان سالم و مملو از ریبوفلاوین، حداقل 120 میکروگرم در روز است. نرخ کمتر از 40 میکروگرم در روز، نشان دهنده کمبود است. همچنین، سطح دفع ادرار می تواند با افزایش سن کاهش و با قرار گرفتن در معرض استرس و برخی داروها افزایش یابد.

علائم کمبود ویتامین ب2

علائم و نشانه‌های کمبود ریبوفلاوین (که به عنوان آریبوفلاوینوز نیز شناخته می‌شود)، شامل اختلالات پوستی، پرخونی (خون اضافی) و تورم دهان و گلو، استوماتیت زاویه‌ای (ضایعات در گوشه‌های دهان)، شیلوز (لب‌های متورم و ترک خورده) است. ریزش مو، مشکلات تولید مثل، گلودرد، خارش و قرمزی چشم و تحلیل کبد و سیستم عصبی نیز، از عوارض کمبود این ویتامین محسوب می شوند. افراد مبتلا به کمبود ریبوفلاوین، معمولاً کمبود سایر مواد مغذی را نیز دارند، بنابراین برخی از این علائم و نشانه‌ها ممکن است منعکس کننده این کمبودها باشند. کمبود شدید ریبوفلاوین می تواند متابولیسم سایر مواد مغذی، به ویژه سایر ویتامین های ب را از طریق کاهش سطح کوآنزیم های فلاوین، مختل کند. اگر کمبود ریبوفلاوین شدید و طولانی مدت باشد، کم خونی و آب مروارید نیز می توانند ایجاد شوند.

گروه های در معرض خطر کمبود ویتامین ب2   

گروه‌های زیر، جزو دسته هایی هستند که احتمالاً وضعیت ریبوفلاوین ناکافی را دارند.

1- ورزشکاران گیاهخوار

ورزش باعث ایجاد استرس در مسیرهای متابولیکی می شود که از ریبوفلاوین استفاده می کنند. آکادمی تغذیه و رژیم‌شناسی، متخصصان تغذیه کانادا و کالج آمریکایی پزشکی ورزشی، بیان می‌کنند که ورزشکاران گیاهخوار به دلیل نیاز فزاینده‌شان به این ماده مغذی، در معرض خطر کمبود ریبوفلاوین هستند و می بایست تمام محصولات حیوانی (از جمله شیر، ماست، پنیر و تخم مرغ) که منابع خوبی از ریبوفلاوین هستند را مصرف کنند. این انجمن ها توصیه می کنند که ورزشکاران گیاهخوار برای جلوگیری از این مشکل احتمالی، با یک متخصص تغذیه ورزشی مشورت کنند.

2- زنان باردار و شیرده و نوزادان آنها

زنان باردار یا شیرده که به ندرت گوشت یا محصولات لبنی مصرف می کنند (مانند کسانی که در کشورهای در حال توسعه و برخی از گیاهخواران در ایالات متحده) در معرض خطر کمبود ریبوفلاوین قرار دارند که می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت مادر و نوزاد آنها داشته باشد. به عنوان مثال، کمبود ریبوفلاوین در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا به پره اکلامپسی(مسمویت بارداری) را افزایش دهد.

مصرف ریبوفلاوین در دوران بارداری، ارتباط مثبتی با وزن و طول نوزاد هنگام تولد دارد. نوزادان مادرانی که مبتلا به کمبود ریبوفلاوین یا دریافت رژیم غذایی کم (کمتر از 1.2 میلی گرم در روز) در دوران بارداری هستند، در معرض خطر بیشتری برای کمبود و برخی از نقایص مادرزادی (مانند نقص مجرای خروجی قلب) هستند. با این حال، مصرف ریبوفلاوین مادر، هیچ ارتباطی با خطر ایجاد شکاف دهانی در نوزادان ندارد.

در زنان با تغذیه خوب، غلظت ریبوفلاوین در شیر مادر، از 180 تا 800 میکروگرم در لیتر متغیر است و غلظت آن در شیر مادر با گذشت زمان افزایش می‌یابد. در مقابل، در کشورهای در حال توسعه، سطوح ریبوفلاوین در شیر مادر، از 160 تا 220 میکروگرم در لیتر متغیر است.

3- افراد مبتلا به سندرم براون-ویال تو-ون لاره

سندرم Brown-Vialetto-Van Laere یا Fazio-Londe، یک اختلال عصبی نادر است. این بیماری می تواند بین دوران نوزادی و جوانی شروع شود و با کم شنوایی، فلج پیازی (یک بیماری نورون حرکتی)، مشکلات تنفسی و سایر علائم همراه است. این بیماری در اثر جهش در ژن های SLC52A3 یا SLC52A2 ایجاد می شود که ناقل های ریبوفلاوین را رمزگذاری می کنند. در نتیجه این بیماران نمی توانند ریبوفلاوین را به درستی جذب و انتقال دهند، بنابراین دچار کمبود آن می شوند. اگرچه هیچ درمانی برای کمبود ناقل ریبوفلاوین وجود ندارد، اما مکمل ب 2، با دوز بالا می تواند یک درمان نجات بخش در این جمعیت باشد.

تداخلات ویتامین ب 2 با داروها

ریبوفلاوین هیچ تداخل بالینی مرتبطی با داروها ندارد.

خواص ویتامین ب2

این بخش بر دو وضعیتی که ریبوفلاوین ممکن است در آن نقش داشته باشد تمرکز دارد:

♦         سردردهای میگرنی

♦         سرطان

1- سردردهای میگرنی

سردرد میگرنی، معمولاً درد شدید ضربان دار را در یک ناحیه از سر ایجاد می کند. از آنجایی که ریبوفلاوین برای عملکرد میتوکندری(اندامکی است که وظیفه آن تنفس سلولی و نوعی اندامک انتقال انرژی است) مورد نیاز است، محققان در حال مطالعه استفاده بالقوه از ریبوفلاوین برای پیشگیری یا درمان سردردهای میگرنی هستند.

در مطالعات، شواهدی از تأثیر مفید مکمل های ویتامین ب2، بر سردردهای میگرنی در بزرگسالان و کودکان پیدا کرده اند. در یک مطالعه روی 41 نفر (میانگین سنی 13 سال) در ایتالیا، 200 یا 400 میلی گرم ریبوفلاوین روزانه به مدت 3 تا 6 ماه به طور قابل توجهی، دفعات حملات میگرنی را کاهش داد. اثرات مفید آن، در طول دوره 1.5 ساله پس از پایان درمان، ادامه داشت. کمیته فرعی استانداردهای کیفیت آکادمی نورولوژی آمریکا و انجمن سردرد آمریکا به این نتیجه رسیدند که ریبوفلاوین احتمالاً برای پیشگیری از سردردهای میگرنی نیز موثر هستند.

2- سرطان

کارشناسان این نظریه را مطرح کرده اند که ریبوفلاوین ممکن است از بسیاری از مواد سرطان زا جلوگیری کند.با این حال، داده‌های مربوط به رابطه بین ریبوفلاوین و پیشگیری یا درمان سرطان محدود است.

سلب مسئولیت: سایت مکمل شاپ تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا مطمئن شود همه اطلاعات موجود، درست، جامع و به روز هستند. با این حال، این مقاله نباید به عنوان جایگزینی برای دانش و تخصص یک متخصص مراقبت های بهداشتی دارای مجوز استفاده شود. همیشه باید قبل از مصرف هر دارویی با پزشک یا متخصص خود مشورت کنید. اطلاعات دارویی موجود در اینجا ممکن است تغییر کند و جهت پوشش کامل دستورالعمل‌ها، اقدامات احتیاطی، هشدارها، تداخلات دارویی، واکنش‌های آلرژیک یا عوارض جانبی در نظر گرفته نشده است. عدم وجود هشدارها یا سایر اطلاعات برای یک داروی معین نشان نمی‌دهد که دارو یا ترکیب دارو برای همه بیماران یا همه موارد خاص بی‌خطر، مؤثر یا مناسب است.